Akt oskarżenia – jak przygotować się do obrony?
Czym jest akt oskarżenia? Kto sporządza akt oskarżenia? Jakie skutki niesie za sobą akt oskarżenia?
Czym jest akt oskarżenia?
Akt oskarżenia jest dokumentem sporządzanym przez prokuratora lub Policję. Policja sporządza akt oskarżenia jeżeli prowadzi dochodzenie. Taki akt musi być następnie zatwierdzony przez prokuratora. Decydując się na sporządzenia aktu oskarżenia organ prowadzący postępowanie ocenia, że zgromadzone dowody wskazują na winę podejrzanego. Po sporządzeniu aktu oskarżenia prokurator wnosi go do sądu. Osoba, której przedstawiono zarzuty przestaje być podejrzanym, a staje się oskarżonym. W momencie wniesienia aktu oskarżenia gospodarzem postępowania staje się sąd. Stronami postępowania są teraz oskarżyciel publiczny i oskarżony.
Co zawiera akt oskarżenia?
W akcie oskarżenia prokurator zamieszcza następujące dane:
- imię i nazwisko oskarżonego, inne dane o jego osobie np. stan cywilny, rodzinny, majątkowy, stosunek do służby wojskowej, stan zdrowia, , dane o zastosowanych środkach zapobiegawczych oraz o zabezpieczeniu majątkowym, informacja o wcześniejszej karalności oskarżonego;
- określenie czynów zarzucanych oskarżonemu;
- wskazanie, że czyn został popełniony w warunkach recydywy;
- wskazanie przepisów ustawy karnej, pod które zarzucany czyn podpada;
- wskazanie sądu właściwego do rozpoznania sprawy.
Akt oskarżenia zawiera także uzasadnienie, w którym opisany jest stan faktyczny sprawy ustalony w toku postępowania przygotowawczego oraz dowody wskazujące, że oskarżony zdaniem oskarżenia dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu. Jeżeli postępowanie przygotowawcze toczyło się w formie dochodzenia akt oskarżenia nie musi zawierać uzasadnienia.
Powinien także zawierać listę dowodów, których przeprowadzenia przed sądem żąda prokurator.
Dobrowolne poddanie się karze
Prokurator może zamiast aktu oskarżenia lub wraz z aktem oskarżenia skierować do sądu wniosek o skazanie oskarżonego i wymierzenie mu uzgodnionej wspólnie z oskarżonym kary. Taka sytuacja ma miejsce jeżeli okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości. Warunkiem koniecznym jest, aby oskarżony wspólnie z prokuratorem ustalili karę jaką sąd ma wymierzyć. Po wniesieniu takiego dokumentu do sądu wyznaczane jest posiedzenie, na którym sąd uwzględnia wniosek i wymierza oskarżonemu karę, którą wcześniej zaakceptował lub nie podziela stanowiska prokuratora i kieruje sprawę na rozprawę lub zwraca sprawę prokuratorowi.
Wniosek o warunkowe umorzenie postępowania zamiast aktu oskarżenia
Jeżeli prokurator uzna, że wobec podejrzanego można warunkowo umorzyć postępowanie może zamiast aktu oskarżenia złożyć do sądu wniosek o warunkowe umorzenie postępowania. W takim wypadku sąd na posiedzeniu orzeka wyrokiem o warunkowym umorzeniu postępowania. W przypadku gdy sąd dojdzie do wniosku, że warunkowe umorzenie postępowania jest niezasadne kieruje sprawę na rozprawę.
Odpowiedź na akt oskarżenia
Po wniesieniu aktu oskarżenia sąd doręcza oskarżonemu jego odpis wzywając oskarżonego do złożenia wniosków dowodowych w terminie 7 dni. Oskarżony ma także prawo w terminie 7 dni od doręczenia mu odpisu aktu oskarżenia do złożenia pisemnej odpowiedzi. Podkreślić trzeba, że oskarżony nie ma obowiązku składania takiej odpowiedzi. Podobnie nie musi od razu składać własnych wniosków dowodowych. Inicjatywę taką oskarżony posiada do zamknięcia przewodu sądowego. Taktyka obrony czasem nakazuje wręcz do wstrzymania się z własnymi dowodami do czasu przeprowadzenia przed sądem dowodów, które proponuje w akcie oskarżenia prokurator.
Jak pokazuje niniejszy wpis akt oskarżenia jest decydującym dokumentem w trakcie procesu karnego. Od jego sporządzenia zależy czy sprawa trafi do sądu, czy też prokurator umorzy postępowanie stwierdzając, że nie dopuszczono się przestępstwa lub brak jest dowodów jego popełnienia przez konkretną osobę.
Skontaktuj się z kancelarią – Adwokat Andrzej Srocki
Adwokat specjalizujący się w sprawach karnych w Warszawie
