Niesłuszne aresztowanie – obrona przed aresztem, odszkodowanie
Kiedy aresztowanie jest niesłuszne? Jakie są powody tymczasowego aresztowania? Czy za niesłuszne aresztowanie przysługuje odszkodowanie?
Kiedy można zastosować tymczasowe aresztowanie?
Tymczasowe aresztowanie jest najsurowszym ze środków zapobiegawczych mających na celu zabezpieczenie prawidłowego przebiegu postępowania karnego. Jak każdy ze środków zapobiegawczych może być zastosowane jeżeli zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo popełnienia czynu przez konkretną osobę. Oskarżony może zostać aresztowany jeżeli sąd uzna, że pozostałe środki o charakterze wolnościowym nie będą wystarczające do zabezpieczenia prawidłowego toku procesu. Tymczasowe aresztowanie stosuje się jeżeli zachodzi:
- uzasadniona obawa ucieczki lub ukrycia się oskarżonego, zwłaszcza wtedy, gdy nie można ustalić jego tożsamości albo nie ma on w kraju stałego miejsca pobytu;
- uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne.
Ponadto jeżeli oskarżonemu zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, albo gdy sąd pierwszej instancji skazał go na karę pozbawienia wolności nie niższą niż 3 lata, potrzeba zastosowania tymczasowego aresztowania może być uzasadniona grożącą oskarżonemu surową karą.
Kiedy tymczasowe aresztowanie jest niesłuszne?
O niesłuszności tymczasowego aresztowania należy mówić jeżeli brak jest ustawowych podstaw do jego stosowania. Przede wszystkim jeżeli dowody nie uprawdopodobniają w dużym stopniu, że oskarżony dopuścił się czynu. Jeżeli oskarżony swoją postawą procesową pokazuje, że nie jest w stanie w żaden sposób negatywnie wpłynąć na tok sprawy także nie ma podstaw do stosowania aresztowania. Ponadto w sytuacji gdy inne środki zapobiegawcze są wystarczające do zabezpieczenia procesu aresztowanie również nie jest zasadne. W sytuacji gdy brak jest podstaw do stosowania aresztu rolą obrońcy jest wykazanie niezasadności wniosku o zastosowanie aresztowania. Adwokat ma także prawo do składania wniosku o uchylenie tymczasowego aresztowania oraz zaskarżać decyzję sądu o aresztowaniu.
Kiedy przysługuje odszkodowanie za niesłuszne aresztowanie?
Odszkodowanie za tymczasowe aresztowanie przysługuje jeżeli było ono niewątpliwie niesłuszne. O niewątpliwej niesłuszności można mówić jeżeli:
– zastosowano aresztowanie z obrazą przepisów kodeksu postępowania karnego;
– z uwagi na rodzaj prawomocnego rozstrzygnięcia kończącego postępowanie (orzeczenie: uniewinniające lub umarzające postępowanie) stosowanie tego środka było niezasadne;
– aresztowanie jest niewątpliwie niesłuszne wtedy, gdy pomimo skazania oskarżonego– nie została wobec niego orzeczona bezwzględna kara pozbawienia wolności, ale np. kara łagodniejsza niż kara pozbawienia wolności.
W przypadku niewątpliwej niesłuszności aresztowania przysługuje odszkodowanie i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę. W toku postępowania o odszkodowanie należy wykazać wysokość szkody poniesionej na skutek pozbawienia wolności (np. utracone dochody) oraz udowodnić przed sądem jak dużą krzywdę wyrządzono osobie niesłusznie aresztowanej. Każda sytuacja osoby aresztowanej wymaga oddzielnej analizy pod kątem ustalenia czy można uznać aresztowanie za niewątpliwie niesłuszne oraz oceny jakich zasadnych roszczeń z tym związanych można dochodzić przed sądem.
Skontaktuj się z kancelarią – Adwokat Andrzej Srocki
